S Są w kalendarzu takie daty, które przypominają o ważnych uroczystościach. Wpisujemy w kalendarz wydarzenia, o których chcemy pamiętać. 23 lutego to Dzień Walki z Depresją. Został ustanowiony, aby szerzyć w społeczeństwie wiedzę o tej chorobie i by kształtować wobec niej właściwe postawy.

Na powagę tej choroby zwraca uwagę Światowa Organizacja Zdrowia, która uznaje depresję jako jedną z najpoważniejszych chorób na świecie. Depresja jest jedną z głównych przyczyn samobójstw. Może na nią zachorować każda osoba bez względu na wiek, płeć, wykształcenie, pozycję społeczną, miejsce zamieszkania, aktywność. 

Gdy życie boli bardziej niż zwykle…

Każda z nas doświadcza w życiu momentów przygnębienia, smutku, lęku o przyszłość czy poczucia beznadziejności. Możemy czuć się źle z różnych powodów:

• straty kogoś bliskiego, 
• porażki życiowej, 
• niespełnionych marzeń, 
  

czy po prostu gdy coś pójdzie nie po naszej myśli. Mamy jednak świadomość, że nasze gorsze samopoczucie to stan przejściowy, mamy wiarę, że to minie, potrafimy dostrzec pozytywne aspekty w innych przestrzeniach życiowych. Po czasie smutku czy żałoby powoli nabieramy sił do działania, odzyskujemy radość życia i dostrzegamy sens tego co nas doświadcza. 

Kiedy zaczyna się depresja?

Depresja zwykle wkrada się niespodziewanie. Początkowo trudno jest odróżnić ją od:

• czasowej niedyspozycji, 
• gorszego nastroju, 
• utraty chęci do działania. 

Mamy różne zasoby wewnętrzne i mechanizmy obronne, więc w obliczu tych samych niesprzyjających okoliczności różnie sobie z nimi radzimy. Ale wszyscy potrafimy określić źródło swojego stanu. Jest nim konkretna sytuacja, okoliczność, osoba. Pomimo gorszego samopoczucia potrafimy podjąć zwykłe codzienne aktywności: wstać z łóżka, pójść do szkoły czy do pracy,  posprzątać, zadbać o siebie. 

W depresji smutek przychodzi niespodziewanie, jego przyczyny są nieuchwytne. To jakby nagle w ciągu dnia zapadła ciemność – nie wiadomo ile potrwa, co ze sobą niesie, co zapowiada. Włącza się lęk, poczucie zagrożenia, gasną kolory, brakuje energii na podjęcie podstawowych decyzji. Chora osoba popada w długotrwały stan beznadziejności podtrzymywany poczuciem winy

“Pragnienie zanegowania depresji własnej i cudzej 

jest w naszym społeczeństwie  tak silne, 

że wielu ludzi uzna, że masz problem dopiero w chwili, 

gdy fruniesz z okna dziesiątego piętra”

[Elizabeth Wurtzel]

 

Przyjrzyj się swojemu samopoczuciu

Do postawienia diagnozy o chorobie oczywiście potrzebna jest wizyta lekarska, ale możesz zwrócić uwagę czy przez dłuższy czas masz:

• obniżony nastrój
• utratę zainteresowań lub przyjemności
• zmniejszenie energii, które prowadzi do szybszej męczliwości, osłabionej aktywności
• osłabioną koncentrację
• obniżoną samoocenę
• pesymistyczne myśli o sobie, o przyszłości,
• osłabione łaknienie
• zaburzenia snu
  
  

To klasyczne objawy depresji opisane w medycznych kryteriach choroby. Nasilenie tych objawów może być różne, stąd też rozpoznaje się epizody depresyjne o łagodnym, umiarkowanym lub ciężkim przebiegu. Nie ma dwóch jednakowych osób z takim samym przebiegiem depresji.

Gdy obserwujesz u siebie symptomy depresji – poszukaj profesjonalnego wsparcia. Samo nie przejdzie! Gdy nie podejmujemy leczenia, narażamy się na utratę zdrowia i życia. 

Pamiętaj, że depresja może być chorobą śmiertelną, ale przy odpowiednim zaopiekowaniu terapeutycznym, farmakologicznym czy duchowym – można złagodzić jej przebieg. 

Oblicza depresji

Na temat depresji funkcjonuje wiele stereotypów. Dzięki szerzeniu informacji o sile zagrożenia wypływającej z tej choroby odkrywamy jej prawdziwe oblicze.  Depresja to choroba podstępna, często zakłada maski. 

Trzeba więc pamiętać, że m.in.:

• Osoby z depresją mogą sprawiać wrażenie szczęśliwych, optymistycznych, uśmiechniętych, przebojowych. To niestety jedna z masek depresji.
• Obniżenie nastroju nie jest warunkiem koniecznym, aby chorować na depresję. Często symptomem choroby są bóle umiejscowione w różnych częściach ciała. 
• Depresja “naśladuje inne choroby” stąd postawienie diagnozy o depresji może poprzedzać rozpoznanie i leczenie innych chorób, np. świąd skóry, zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, objawy lękowe, anorektyczne.

 

Światełko nadziei – jak możesz skutecznie walczyć z depresją?

Depresja jest chorobą uleczalną pod warunkiem, że zostanie dobrze zaopiekowana. Samo stwierdzenie “walka z depresją” może odebrać nam resztki sił do działania. Czy z chorobą trzeba walczyć, bić się z nią, próbować pokonać, pozbyć się? Chorobę przede wszystkim trzeba zdiagnozować, poznać i leczyć. I oswoić. 

• Stań ze sobą w prawdzie, by nie przegapić momentu, gdy to co czujemy to  nie jest zwykła chandra. 

To co przychodzi nam najtrudniej jest przyznanie przed sobą, że stan w jakim jesteśmy może być depresją. Być może kolejny dzień nie możesz wstać z łóżka. Może boli Cię całe ciało i dusza. Być może długo czekałaś na dziecko, a gdy się urodziło tylko płaczesz. Być może już od dawna nie cieszą Cię Twoje ulubione aktywności, nie rozpiera duma. Czekasz aż to minie: bo przesilenie jesienne, bo miesiące zimowe z brakiem słońca, bo przeżyłaś, choć już całkiem dawno, jakieś przykre doświadczenie. A może stałaś się bardziej drażliwa lub pomimo braku energii podjęłaś się nowych zadań, wzięłaś na siebie wiele obowiązków próbując sobie udowodnić, że jeszcze dajesz radę.  Czy ten stan nie trwa zbyt długo?

Zaprzeczenie nie pomaga. Mówienie sobie “ale przecież jeszcze nie jest tak źle” nie cofnie choroby. Zacznij sobie pomagać czym prędzej. 

• Powiedz o swojej chorobie

Nie musisz być z tym sama. Możesz powiedzieć o depresji swoim bliskim lub komuś zupełnie obcemu. Być może dzięki temu łatwiej będzie innym zrozumieć Twoje codzienne funkcjonowanie. A być może to właśnie od nich usłyszysz, że potrzebujesz wsparcia. Ważne, by otrzymać wsparcie społeczne i otaczać się osobami, które będą z nami, niezależnie od naszego stanu. Nie ukrywaj przed innymi swoich objawów fizycznych. Unikanie rozmów o chorobie, czy udawanie przed innymi, że wszystko jest w porządku nie spowoduje, że choroba zniknie.

• Umów się na wizytę lekarską

Na dobry początek wystarczy wizyta u lekarza rodzinnego. On pokieruje dalszym leczeniem, skieruje do specjalisty. Prawdopodobnie zaleci także przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych, które zmniejszą objawy depresji. Dobór leków zależy od indywidualnych potrzeb pacjentów. 

• Skorzystaj z terapii

Jest wiele rodzajów terapii psychologicznych. Korzystanie z określonej formy, podobnie jak w przypadku farmakologii, zależy od indywidualnych predyspozycji. W leczeniu depresji skuteczne mogą być terapie: poznawcza, behawioralna, interpersonalna. Psychoterapeuci wykorzystują różne metody pracy łącząc ze sobą różne nurty. Dla lepszych efektów warto łączyć psychoterapię z farmakologią. 

To co z pewnością będzie nas wspierać w procesie zdrowienia to:

• regularna aktywność fizyczna
• zbilansowana dieta
• zdrowe nawyki snu
• unikanie używek
• relaksacja, medytacja

Wspieranie osoby z depresją

To, z czym oprócz choroby, mierzą się osoby z depresją to ocena otoczenia. Trudno się mówi o swojej chorobie, gdy osoby z naszego otoczenia nas oceniają i pogłębiają nasze poczucie winy. Istnieją pewne zwroty, których lepiej unikać , aby nie pogłębiać cierpienia i nie utrudniać procesu zdrowienia. 

Możesz usłyszeć poniższe “dobre rady” od innych, ale nie kieruj się nimi w leczeniu depresji:

• “Weź się w garść!”

Z pewnością bardzo byś chciała to zrobić, ale póki co nie jesteś w stanie unieść z ziemi porozbijanej na setki kawałków siebie. Chcąc sprostać oczekiwaniu najbliższych próbujesz wziąć się w garść i czujesz jak ta pięść się coraz bardziej zaciska na Tobie. Wiedz, że zwłaszcza w początkowej fazie choroby nie masz kontroli nad tym by działać. I to nie twoja wina.

• “Jaka depresja? Masz wszystko, czego Ci trzeba do szczęścia”

I wtedy myślisz sobie: No tak. Przecież inni mają gorzej, są w trudniejszej sytuacji. Są też inni, którzy mają dużo lepiej. A tak naprawdę nic nie wynika z tej “licytacji”. Porównywanie siebie z sytuacją innych może tylko sprawić, że poczujesz się jeszcze gorzej. 

• “Przestań się martwić” 

Tak, tylko że depresja nie jest kwestią samego “martwienia się”. A co by było gdyby osobie chorej na nowotwór powiedzieć: pozbądź się raka? Depresja to też choroba, która wymaga leczenia i …zrozumienia jej skomplikowanej natury. 

• “Po co Ci leki?” 

Jeśli nie jesteś lekarzem specjalistą to rezygnacja z zapisanych środków farmakologicznych może być po prostu niebezpieczne dla Twojego zdrowia i życia. 

• “Wyjdź na spacer to ci przejdzie”. 

Nie przejdzie. Spacer nie wyleczy choroby. Wspomoże, choć nie na początku, gdy jesteś totalnie obolała. A nawet wtedy, gdy odważysz się zrobić pierwsze kroki, dobrze patrz gdzie stawiasz stopy, bo być może stoisz nad przepaścią. 

• “Uśmiechnij się!” 

Przyklejasz więc uśmiech, a w środku wyjesz z rozpaczy. Smutek to dobra emocja, choć trudna w przeżywaniu. Mamy jakąś taką ludzką, naturalną potrzebę pocieszania osób, które przeżywają smutek. Same często zagłuszamy w sobie tę emocję i próbujemy się na siłę uszczęśliwić. Jeśli dotknęła Cię depresja to wymalowanie uśmiechu na twarzy nie pomoże. Depresja to nie brak uśmiechu.

Pamiętaj, że w Twoim otoczeniu być może jest ktoś chory na depresję. Także i Ty sama. W dobrej wierze chcesz mu pomóc, ale nie wiesz jak. 

Zapytaj “Jak mogę być z Tobą?” I posłuchaj odpowiedzi.

Ćwiczenie:

Zatrzymaj się na chwilę i pomyśl…

Jakie kroki mogę podjąć, aby dbać o swoje zdrowie psychiczne każdego dnia?

Zrób to dla siebie:

Rozpocznij prowadzenie dziennika swoich emocji i myśli.  Zapisuj w nim codziennie swoje myśli, nawet w formie hasłowej.  Dzięki temu lepiej poznasz siebie i swój stan psychiczny.

WAŻNE TELEFONY

Jeśli nie masz:

• kogoś, z kim możesz porozmawiać
• odwagi by powiedzieć, że chorujesz na depresję

to skorzystaj z telefonu zaufania.  Wybranie numeru w telefonie może być czynnością, która przekracza Twoje możliwości. Ale jeśli masz w sobie choć odrobinę mocy sprawczej – zatelefonuj.

Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji 

tel. 22 594 91 00 (czynny w każdą środę – czwartek od 17.00 do 19.00)

Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym 

tel. 116 123  (poniedziałek-piątek od 14:00-22:00, połączenie bezpłatne)

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 

tel. 116 111 (czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę)

ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania 

tel. 22 484 88 01 (czynny od poniedziałku do piątku od 15:00 do 20:00)